Amla, ook wel Indian gooseberry of Emblica officinali, is de belangrijkste medicinale plant in de traditionele Indiase geneeskunde. De vruchten hebben vele voordelen en zijn van onschatbare waarde in de volksgeneeskunde. En toch is deze zure, smakelijke bes, ongeveer ter grootte van een pruim, nog steeds grotendeels onbekend buiten India.
Volksgeneeskunde
De Amla bes wordt in het Indiaas sarvadosha hara genoemd wat letterlijk ‘verwijderaar van alle ziekten’ betekent. Deze superbes is een belangrijk onderdeel van de Ayurvedische geneeskunde, maar wordt ook gebruikt in Siddha, Unani, Tibetaanse, Sri Lankaanse en Chinese geneeskunde. In verschillende volksgeneesmiddelen zijn de vruchten nuttig bij de behandeling van oftalmische problemen, dyspepsie, gastritis, hyperaciditeit, constipatie, colitis, bloedarmoede, diabetes, hoest, astma, osteoporose, zwakte en vermoeidheid. Steeds meer studies documenteren de nuttige rol van Amla bessen in omstandigheden variërend van diabetes tot kanker, leverziekte, problemen met de bloedsomloop, zweren, algemene zwakte en bloedarmoede.
Ongelofelijk krachtige antioxidant
Bij screeningtesten komt de Amla bes naar voren als een ongelofelijk krachtige antioxidant. Amla heeft een ORAC-waarde (de antioxidanten capaciteit) van 261,500 per 100 gram. Ter vergelijking: dat is 55x meer dan blauwe bessen. In één onderzoek werden extracten van duizend verschillende kruiden gescreend met behulp van geavanceerde elektronspin technologie. Hierbij was de Amla bes een van de vier die werden gekozen voor zowel de superoxide radicaal spoelactiviteit en hittebestendigheid. Een ander onderzoek met drie fruitextracten analyseerde de vrije radicalen vangende activiteit van hydroxyl, superoxide, stikstofoxide en andere actieve, oxidatieve en schadelijke moleculen. Hoewel individuele planten varieerden in hun specifieke acties op specifieke moleculen, noteerden de auteurs over het algemeen dat alle drie de ‘fruitextracten een vrij goede werkzaamheid vertoonden in hun antioxidant en radicale wegvangende vermogens.’ Uit nog een andere studie van 30 verschillende Thaise medicinale planten die traditioneel werden gebruikt voor diabetes, bleek dat er vijf sterke antioxiderende eigenschappen hadden. Hiervan had de Amla bes de sterkste antioxidant activiteit en het hoogste totale polyfenol- en tanninegehalte.
Beschermt lever en huid
Het extract blinkt ook uit in het beschermen van de lever tegen oxidatieve schade. Oxidatieve stress wordt beschouwd als een onderliggend mechanisme dat verantwoordelijk is voor door alcohol geïnduceerde leverbeschadiging. De onderzoekers concludeerden dat de tannoïd-, flavanoïde- en stikstofoxidevangende moleculen in Amla bessen “bescherming kunnen bieden tegen door vrije radicalen veroorzaakte oxidatieve stress bij door alcohol veroorzaakt leverschade.”
Net als de lever wordt ook de huid beschermd door Amla, omdat antioxidanten de schadelijke effecten van vrije radicalen of ultraviolette straling uitdoven. Toen onderzoekers huidcellen blootstelden aan ultraviolet licht, ontdekten ze dat een extract van de bes pro-collageen 1 (een voorloper van collageen in de huid) beschermde. In een studie uit 2011 beschermde het Amla extract ook tegen schadelijke straling door ultraviolet-B straling. De onderzoekers concludeerden dat het bessenextract “veelbelovende cosmeceutische voordelen heeft tegen huidveroudering door zon.” In een onderzoek naar wondgenezing ten slotte verbeterde het toepassen van Amla extract de wondgenezing. De onderzoekers vonden hogere niveaus van ascorbinezuur, alfa-tocoferol, verminderd glutathion superoxide dismutase, catalase en glutathion peroxidase in het weefsel op de wondplaats.
Meer weten over de Amla bes? Lees het uitgebreide Engelstalige artikel dat maar liefst 28 onderzoeken aanhaalt.