Titaniumdioxide (E171), een voedseladditief dat wordt gebruikt om levensmiddelen wit te kleuren, heeft effecten op de gezondheid. Ook is er mogelijk een relatie tussen darmkanker en titaniumdioxide.
Sinds enkele jaren verschijnen er in de wetenschappelijke literatuur aanwijzingen dat titaniumdioxide mogelijk ook een rol speelt bij de ontwikkeling van darmkanker. BuRO adviseert de minister voor Medische Zorg en Sport te overleggen met voedselproducenten om te zorgen dat consumenten minder worden blootgesteld aan E171 en/of titaniumdioxide.
Verboden in Frankrijk
In Frankrijk mag per 1 januari 2020 het voedseladditief niet meer worden gebruikt, maar in de rest van Europa nog wel. Door het verbod in Frankrijk gaat EFSA nu wel de opinie over het voedseladditief E171 opnieuw bekijken. Een nieuwe opinie van EFSA verschijnt vermoedelijk dit jaar.
Wat is titaniumdioxide?
Titaniumdioxide wordt gebruikt als witte kleurstof. Het wordt gebruik in verschillende producten zoals tandpasta, supplementen en medicijnen, maar ook in voedingsmiddelen, zoals snoep, kauwgum, pudding, coffeecreamer, bakproducten en witte sauzen. Daarin is het toegevoegd als voedseladditief E171. Titaniumdioxide heeft geen voedingswaarde. Het bestaat voor een deel uit nanodeeltjes die niet oplossen en slecht verwijderd worden uit het lichaam en zich daardoor in organen kunnen ophopen.
Nanodeeltjes in organen
In 2018 hebben het RIVM en het onderzoeksinstituut RIKILT voor het eerst titaniumdioxide deeltjes aangetoond in de lever en milt van mensen. Minstens een kwart van de aangetroffen titaniumdioxidedeeltjes bleken nanodeeltjes. In 2020 zijn deze analyses herhaald. Er zijn toen bovendien titaniumdeeltjes gemeten in darmweefsel en de nieren van mensen. Recente wetenschappelijke bevindingen laten mogelijk een relatie zien tussen darmkanker en E171 of titaniumdioxine, ook bij hoeveelheden van deze stof waarmee de consument dagelijks in aanraking kan komen.
Mogelijke relatie met darmkanker
Het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC) en het Europees Chemicaliën Agentschap (ECHA) hebben geconcludeerd dat titaniumdioxide bij inademing kankerverwekkend is. Het gaat dan om poedervormig titaniumdioxide wat 1% of meer deeltjes bevat die kleiner of gelijk zijn aan 10 micrometer. Voor andere typen titaniumdioxide, en andere blootstellingsroutes, zoals via inslikken, geldt deze classificatie niet. Wel zijn er dierstudies waarin titaniumdioxide, na inslikken, effecten heeft op de darmwand en de lever, die eventueel tot darmtumoren of leverontsteking kunnen leiden. Het blijft echter wel onduidelijk of effecten op celniveau in de dierstudies ook optreden bij de mens.